Zo zet AI de werkvloer op z’n kop in 2025, voorspellingen rondom AI en wat jij nu kunt doen om voorop te blijven
Ontdek hoe AI-agents jouw dagelijkse taken veranderen, welke kansen er ontstaan én hoe je je organisatie hier vandaag al op voorbereidt
Een nieuw jaar biedt nieuwe kansen en ontwikkelingen, en dat geldt zeker voor de wereld van AI. In deze editie willen we je meenemen in een aantal voorspellingen rond AI-agents en andere AI-ontwikkelingen die dit jaar volop in de schijnwerpers staan. We bespreken de opmars van agent-gedreven features, het verschil tussen verticale en horizontale agenten, en de impact die deze technologie kan hebben op je organisatie – van inkoopprocedures tot ethische vraagstukken. Een mooie binnenkomer voor 2025 dus, waarin we samen ontdekken wat ondermeer AI-agents voor ons kunnen betekenen en hoe we de komende tijd optimaal kunnen inspelen op deze ontwikkelingen. En hoewel dit zeker niet de enige voorspellingen waarmee we willen komen zijn leek ons dit een mooie aftrap omdat het ook mooie insights geeft.
CATEGORIE 1. DE GROEI EN VERSPREIDING VAN AGENTS
1.1: Bijna elk technologisch bedrijf komt met agent-gedreven features of claimt een eigen AI-agent
Waarschijnlijk kent iedereen die AI volgt de term ‘agents’ inmiddels wel. Vooral sinds de tweede helft van 2024 was het vrijwel overal toch al wel duidelijker te horen. Misschien kan je het deels zelfs wel zien als hype, maar er zit ook een kern van waarheid achter. De agent technologie is steeds toegankelijker en er zijn echt enorm veel nieuwe use-cases. Microsoft kwam recent met grote aankondigingen, Salesforce veranderde zelfs eventjes haar naam in “AgentForce” en bracht alweer een tweede versie uit, Google introduceerde Project Astra Mariner, OpenAI lanceerde O3, en zo kunnen we over 2024 wel even doorgaan. In 2025 zal vrijwel elk IT technologie leverend bedrijf dan ook ofwel zelf een agent-gedreven product lanceren, werken aan óf claimen dat ze intern al agent-technologie gebruiken. Denk hierbij aan hyperscalers, SaaS-aanbieders, sectorgerichte leveranciers. Dit kan gaan betekenen meer AI in je software of je het wilt of niet. Hier zijn alle vragen relevant waar we in eerdere nieuwsbrieven op in gegaan zijn want ook bij de inkoop van je ‘gewone’ software zal je dus de vraagstukken neer moeten gaan leggen als: “Welke modellen gebruik je”, “hoe zijn de modellen tot stand gekomen”, “welke leveranciers zitten er achter de modellen”, “zit er privacy data in die er niet in hoort”, “zit er auteursrechtelijk beschermd materiaal in dat er niet in hoort”, “is het model ethisch getraind”, “Is het model duurzaam getraind en te bevragen”, “welke andere data zit er in en welke Bias krijg ik hiermee mogelijk in mijn uitkomsten”, “Waar worden de AI vraagstukken geprocessed“ en ga zo maar door. Dit betekend dus dat de afdelingen van inkoop ook de technologie moeten kennen en zich ook zeer bewust moeten zijn van beleid, wet- en regelgeving omtrent AI. Daarnaast betekent dit ook dat iedereen op de werkvloer die werkt met deze technologie, volgens de Europese AI-Act, AI-Geletterd moet zijn. Trainingen die wij bieden zodat iedereen de juiste vragen stelt bij inkoop én in gebruik.
We kunnen hier proberen de paralel te trekken met de “blockchain” en “Crypto” maar het verschil is dat AI en Generatieve AI direct al businesswaarde leveren. Anders dan waar destijds mensen zo graag iets wilde met de blockchain dat er ideeën ontstonden om zaken op de blockchain te zetten die niet matchen met die technologie, denk lantarenpalen op de blockchain? Is dit zeer goed toepasbaar in veel werkzaamheden. En hoewel het woord “agent” zeker ook een marketingterm is zal het ook wijd verbreid gebruikt gaan worden. Velen zullen niet stil staan bij de definitie maar gewoon willen laten zien dat ze “de volgende stap” genomen hebben van LLM naar agent. LLM is het hulpje en nu is er iets zat ‘zelfstandig’ iets voor je regelt.
1.2: Verticale agent-bedrijven hebben hogere ROI dan horizontale spelers
Je kunt agent-oplossingen globaal in twee groepen delen:
Horizontale platforms – waarmee je agents kunt bouwen voor diverse use-cases, zonder specifieke focus op één domein. Voorbeelden zijn Microsoft, OpenAI (met de geruchten rond “Operator” in 2025), Google, etc.
Verticale platforms of agents – die voor één duidelijke use-case of functie zijn geoptimaliseerd. Denk aan een agent speciaal voor klantenservice, of voor software-ontwikkeling. De kleine taalmodellen (SLM’s / Expert modellen).
Wij verwachten dat de verticale agents een hogere ROI opleveren in 2025 omdat ze zeer nauw aansluiten op een specifieke bedrijfscontext, gebruikmaken van domeinkennis en andere eisen vanuit onder andere wet- en regelgeving. Dit soort kleine modellen zijn ook veel meer resultaat-gedreven ook qua prijsstelling. Zie ook onze vorige nieuwsbrief.
1.3: Wijdverspreide adoptie van AI-agents op de werkvloer
Stel je eens voor dat het vorige voorspellingen kloppen en dat op de werkvloer overal agents opduiken. Sommige helpen ons met e-mails, andere fungeren als persoonlijke assistent. Weer andere nemen HR- of IT-service-taken over of ze draaien onzichtbaar processen op de achtergrond. In 2025 zal vrijwel elk bedrijf experimenteren met agents of zelfs al bezig zijn met uitrol, vaak zonder dat elke medewerker precies doorheeft dat “ergens onder de motorkap” een agent draait. Dit betekend een impact op de bedrijfscultuur met digitale en alle fysieke werknemers (incl. leidinggevenden) op de werkvloer zoals we vertelden in deze nieuwsbrieven 1, 2 en de manier van werken en daarmee trainingen en opleidingen.
Veel bedrijven voelen nu wat achterstand op AI-gebied of daar gaan de ogen open en ze willen hun voorsprong vergroten. Agents bieden een enorme sprong, maar ook een andere manier van werken (autonoom, proactief, in plaats van enkel ondersteunen). Dus verwachten we dat 2025 het jaar wordt van uitgebreide pilots met agents, groot en klein.
1.4: Er komen agents in alle rollen, functies en meer
Het bouwen van een agent is straks zo eenvoudig dat er een wildgroei aan agents zal ontstaan. Ze zullen dan bestaan in allerlei vormen van consumentenbots tot bedrijfsoplossingen, van support tot marketing tot HRM, financiële afdeling en bij juristen. We leven dan in een wereld waarin virtuele en autonome hulpjes talrijk zijn. Zo talrijk dat het vragen oproept over economie, werk, onze samenleving en hoe we als mensen met onze digitale collega’s en thuisassistenten omgaan. Een facinererende en misschien ook wel een beetje spannende ontwikkeling. Hoewel we nog niet verwachten dat de impact daarvan in 2025 direct overal even hard merkbaar is zullen we er wel stevig aan moeten trekken om iedereen mee te krijgen in deze sterk veranderende manier van werken.
Ben je het er mee eens? oneens? of heb je andere thema’s waar je graag wat over wilt lezen? laat een comment achter voor ons en wij gaan ons best doen voor je deze mee te nemen in de toekomstige nieuwsbrieven.
CATEGORIE 2: VAN HYPE NAAR PRAKTIJK
2.1: De kosten, prestaties en precisie van agents gaan snel verbeteren
De huidige agents zijn de langzaamste, duurste en “domste” die er ooit zullen zijn. Soms niet veel intelligenter dan Robot Process Automation (RPA), een scriptje dat telkens dezelfde handelingen uitvoert. Niet dat dit slecht is maar om aan te geven dat we nog maar aan het begin staan. Vergelijk het een beetje met de eerste versie van ChatGPT, velen zagen al wel de potentie maar er moest ook nog veel verbeteren. Nu komen we stap voor stap naar een kwalitatief nog indrukwekkender model. De investeringen in betere hardware, efficiëntere algoritmes en slimmere frameworks, compactere taalmodellen en expertmodellen zullen de kosten drukken en de prestaties en betrouwbaarheid sterk omhoog stuwen. Modulaire oplossingen (meerdere losse experts naast elkaar) die ook dan ook nog self-learning zijn vergroten bovendien de bruikbaarheid voor organisaties.
Hoe we dit gaan afrekenen, zeker wanneer we alles van de grote jongens blijven kopen, blijft een vraag: een klassiek SaaS-model werkt niet één op één, omdat agents taken (en misschien zelfs mensen) kunnen vervangen. Kijken we naar OpenAI rekenen ze nu al hogere prijzen van 200 dollar voor hun agent model. Moeten we dan per “vervangen FTE” een bedrag afrekenen? komen er andere prijsstructuren? en als we FTE’s vervangen en deze modellen en services dan uit Amerika komen wat betekent dat voor de werkgelegenheid in ons eigen land? In al onze nieuwsbrieven proberen we dit bewustzijn goed door te laten dringen zo ook in de nieuwsbrief over het kantelpunt in 2025 met betrekking tot de AI ontwikkelingen.
2.2: Er ontstaan ‘best practices’ voor wie, wanneer en hoe je een agent bouwt
Waarschijnlijk zal de Fear Of Missing Out (FOMO) in het begin van 2025 vele organisaties drijven om in agents te duiken. Velen hebben echter geen idee van de consequenties, maar willen niet achterblijven. Niet alleen kan dit leiden tot een wildgroei aan onoverzichtelijke projecten ook draagt dat bij aan het in stand houden van diverse AI Cowboys in de markt. Cowboys die snel toepassingen bouwen voor organisaties die dan vaak niet weten hoe de functioneren, data naar de Amerikaanse servers pompen en meer. Wij hopen dat na verloop van tijd er duidelijkheid zal gaan ontstaan, mensen beter weten wat ze moeten vragen, documentatie op orde komt en duidelijk wordt welke agents echt meewaarde bieden. Want, wanneer kan je af met een SLM, een expert model, wanneer heb je een LLM nodig, zetje een agent in of moet je koppelen daar een volwaardig foundationmodel waar de grote jongens nu mee schermen.
Daarbij kan je je afvragen wie er binnen de organisatie verantwoordelijk is voor het opzetten en beheren van agents? Wij schreven daar eerder een interessant artikel over namelijk: “De toekomst van leiderschap, de CIO als Chief Digital People Officer”. We leren allemaal op een harde manier of we het goed organiseren, of dat er pilots stranden die met meer voorbereiding wel geslaagd waren.
2.3: De verschuiving van 'copilot' naar 'agent'-paradigma
Waar mensen nu nog trots zijn op hun “co-pilot tool” en heel af en toe “een eigen custom GPT” waar ze mee kunnen chatten of vragen aan kunnen stellen
gaan we steeds vaker naar echte agents. Agents die niet alleen suggesties kunnen geven maar taken autonoom uitvoeren. De stap van “helpen bij het schrijven van een e-mail” naar “de e-mail automatisch versturen en de kalenderafspraak regelen” is een zeer belangrijk en wezenlijk verschil. Dit verhoogt de potentiële waarde van AI in organisaties enorm, omdat het end-to-end werk voor ons kan verzetten.
We verwachten niet dat de custom GPTs zullen verdwijnen overigens, beide kunnen naast en met elkaar bestaan. Soms wil je slechts een sparringpartner of een schrijf-assistent. In andere situaties heb je een agent nodig die volledig zelfstandig iets regelt. We gaan dus naar alle waarschijnlijkheid een mix zien.
2.4: De meest succesvolle agents blijven nog grotendeels door mensen gecontroleerd
Hoeveel vrijheid krijgt een agent? Tot welk niveau vertrouwen we de vrijheden? Hoe controleren we op fouten? In welke situaties kunnen en willen we een agent zijn werk laten doen en wanneer blijft the human in control? In de praktijk zullen bedrijven en overheden sterke regels en supervisie in (willen) bouwen. Er zijn beslisroutes nodig en vangrails om te zorgen dat een agents buiten hun mandaat treden, “op hol slaan” of simpel weg beslissingen nemen waarin de menselijke maat belangrijk is omdat het leven nu eenmaal niet zo 1 en 0, donker of licht is als de digitale wereld vaak is. Veel taken blijven daarom de eindverantwoordelijkheid van een mens. Dat zal je zeker zien in sectoren als de overheid, financiën, gezondheidszorg en juridische dienstverlening. In dergelijke sectoren kunnen fouten rampzalig zijn. We verwachten wel dat we in 2025 meer automomie zullen gaan zien. We willen, kunnen en mogen meer op de agents vertrouwen maar dus wel veelal met een menselijke manager of ‘failsafe’ in het proces ingebouwd.
2.5: De meeste mensen en bedrijven geven een agent nog geen toegang tot hun creditcard
Hoewel we bij Google afgelopen maand al zagen dat een agent, in de vorm van project mariner, voor je aan de slag kan denken we niet dat alles voor je gedaan zal worden. Om eerst even de fantasie te prikkelen met wat er allemaal kan, denk dan aan bijvoorbeeld boeking van een reis, een favoriete casus die ons inziens alle fantasie uit de agent haalt, het voor je uitzoeken en structureren van bepaalde informatie, marktonderzoek, administratieve taken zoals het invullen van formulieren, Taalondersteuning zoals het vinden van informatie in verschillende talen en voor je structureren, ondersteuning voor mensen met beperkingen en meer. laat in de comments achter waar jij graag de agent voor in zou willen zetten.
Zien we dit in 2025 nog niet allemaal direct als de mainstream. Sowieso zijn veel mensen dit nog aan het omarmen en technieken aan het verkennen. We missen vaak nog de volledige kennis en kunde. Dus daar waar we dingen als e-mails sturen of code deployen nog nét acceptabel vinden, zal een volledig proces waarbij je de volledige macht over je bankrekening weggeeft een ander verhaal zijn. Wel zullen we misschien al zo ver komen dat we een agent ons willen laten helpen op basis van vragen en acties om te komen tot aan het afrekenmandje, maar de echte transactie blijft, voorlopig althans, mensenwerk. Wat wel goed mogelijk zou kunnen zijn is dat sommige solopreneurs of startups gaan experimenteren met aparte, beperkte budgetten voor agents, maar het grote publiek zal hier in 2025 nog niet klaar voor zijn.
CATEGORIE 3: ZORGEN ROND AI, AGENTS EN ETHIEK
3.1: Meer aandacht en debat over gevolgen voor banen
Bij generatieve AI in de “copilot-fase” viel en valt de daadwerkelijke werkgelegenheidsdaling en baanverandering nog mee. We zien hier en daar wel al een kleine verschuiving, maar doorgaans nog geen massale ontslagen. Met agents (die junior collega’s die echt zelfstandig taken afronden) komt de vraag over baan impact sneller naar boven. Een verandering van ons werk is daarbij zeer reëel. Een agent kan immers meer “end-to-end” een proces ondersteunen of vervangen dan een los LLM foundation model. Dat betekent dat organisaties hierop moeten anticiperen. HRM afdelingen moeten kijken naar doorontwikkeling van de ‘workforce’ de skills en technieken die daarvoor nodig zijn. Tegelijk ontstaat er ook weer werk voor “managers van agents” of andere nieuwe rollen zoals we onder ander hier beschreven. De discussie over hoe we als samenleving hiermee om moeten gaan, laait ongetwijfeld sterker op in 2025. Vanuit DigiBeter zijn wij al met meerdere HR afdelingen aan de slag om te kijken naar de impact op de organisatie en de daarvoor gewenste acties. Meer weten over onze consultancy neem hier contact op.
3.2: Duidelijker beeld van wat agents wél en niet vervangen
We leren gaandeweg in welke situaties (processen) mensen niet meer in de loop hoeven te zitten en er dus uit kunnen, en waar juist menselijk toezicht nodig blijft. Denk aan software ontwikkelen: een agent die 80% van de code autonoom schrijft, maar jij bepaalt de specs, inspecteert de code en test de resultaten. In sommige taken kan je de agent z’n gang laten gaan, maar in bijvoorbeeld creatieve concept-ontwikkeling of complexe strategische beslissingen heb je als mens mogelijk nog steeds een onmisbare rol. 2025 wordt hiermee het jaar waarin we op de werkvloer concreter ontdekken hoe die balans eruit gaat ziet wat we kunnen gaan vervangen en waar niet. Op punten die we kunnen vervangen zal er gekeken moeten worden naar hoe rollen / functies daar omheen er dan uit gaan zien.
3.3: Grotere focus op ethiek en verantwoord agents-ontwikkelen
Alle ethische vragen die opkwamen rond LLM’s en generatieve AI die we al eerder bespraken worden nu nóg urgenter, omdat agents ook actie kunnen ondernemen. Hoe voorkom je dat een agent met bias beslist wie wordt aangenomen of hoe een budget wordt besteed? Hoe maak je een agent die zich houdt aan privacywetgeving of veiligheidsnormen en hoe krijg je er de menselijke maat in? Omdat agents potentieel invloedrijker zijn, zullen bedrijven en overheden sneller ingrijpen en duidelijke richtlijnen willen. Governance, transparantie, en uitlegbaarheid worden hiermee, naast enkele andere, cruciaal. Wij verwachten dat dit dan ook thema’s zijn die in meer strategische -, en beleidsstukken evenals in bijvoorbeeld inkoopvoorwaarden op zullen duiken en daarmee ook de eisen aan agents duidelijker worden.
3.4: De ‘donkere kant’ van agents groeit: fraude, cybercrime, militair gebruik
In onze trainingen, opleidingen, consultancy en alle andere hebben we altijd ook voor zowel de kansen als de risico kant om te komen tot goede overwegingen is het zoeken naar de juiste balans. Zoals altijd bij technologie zullen ook hier kwaadwillenden het gebruiken. Agents die phishing en social engineering op grote schaal uitvoeren, of geavanceerde cyberaanvallen die continu leren en zich aanpassen, worden meer en meer reëel. Ook kunnen wij onze ogen niet sluiten voor de komst van autonome wapens of militaire toepassingen die de drempel verlagen voor grootschalige conflicten. In 2025 zullen we naar verwachting meer gaan horen over deze gevaren, hier misschien al wel voorbeelden van gaan zien en meemaken hoe de “goede krachten” proberen tegengas te geven.
3.5: Nieuwe ‘cognitieve architecturen’ voor betere en veiligere agents
Laten we eerst uitleggen wat een ‘cognitieve architectuur’ is. Een cognitieve architectuur is een soort blauwdruk voor het bouwen van autonome, intelligente systemen. Zie het als een blauwdruk van de menselijke geest, een geïntegreerd systeem van theorieën dat probeert een zo breed mogelijk scala aan menselijk gedrag te verklaren zoals het oplossen van complexe problemen tot het herkennen van gezichten en het ervaren van emoties.
De eerste agent-initiatieven (zoals Auto-GPT en Baby AGI) misten structuur, wat hun prestaties onbetrouwbaar maakte. Nieuwere generaties agents maken gebruik van slimme ‘guardrails’, geheugenfuncties en andere frameworks om gefocust te blijven. In 2024 zagen we hierin al grote stappen, en in 2025 verwachten we nog meer verbeteringen: snellere, betrouwbaardere en veiligere agents dankzij deze nieuwe architecturen.
3.6: Nieuwe tools, frameworks en conventies voor agent-ontwikkeling
Waar we voorheen soms ‘gewone’ AI-tools gebruikten, zullen er in 2025 meer specifieke development-tools en -frameworks voor agents ontstaan. Enkele mogelijke voorbeelden en aandachtspunten:
Applicatieontwikkeling – Tool met speciale libraries en frameworks om sneller agents te kunnen bouwen.
Orchestratie – We hebben het regelmatig over Expert modellen (SLMs). Om de experts als geheel samen te laten werken en richting een LLM te gaan heb je orchestratie nodig. Hiervoor zijn al goede Nederlandse en Europese toepassingen die ervoor zorgen dat meerdere agents moeten / kunnen samenwerken of communiceren in één systeem.
Observability – Tools met mogelijkheden om agents te monitoren, debuggen en te testen. Kosten, gedrag en beslissingen moeten inzichtelijk blijven.
Dergelijke tools maken dat ook bedrijven die geen diepgaande technische kennis hebben, zullen hiermee kunnen experimenteren. Vaak nemen leveranciers het voor ze uit handen, maar interessanter is om de in-house kennis te laten groeien over hoe je agents inzet, meet en beheert. Dit compenseert namelijk mede voor de arbeidskrachten die je in je organisatie raakt, het zorgt ervoor dat de Nederlandse en Europese economie door kan blijven gaan, het zorgt ervoor dat je de kwaliteit in je processen kan waarborgen en in staat bent tot sneller herstel bij uitval en zoveel meer.
16: Groei in multi-agent-systemen
Een multi-agent-systeem bestaat uit meerdere agents die samenwerken als een team, ieder met een eigen ‘specialisme’. Ofwel ook hier weer de Expert modellen (SLMs). Denk aan één agent die code schrijft, een ander die test, een derde die debugt. Het is heel goed te vergelijken met hoe wij nu als fysieke experts allemaal onderdeel uitmaken van een team. Deze samenwerking is regelmatig een stuk effectiever en kwalitatiever dan één grote ‘universele’ agent die van alles wat weet maar geen echte vak idioot is die op dat hoge kwalitatieve niveau kan presteren. Dit is soms, maar zeker niet altijd, complexer om te bouwen, maar levert potentieel hogere prestaties en meer stabiliteit op. Om die experts samen te laten werken komen we weer op een stukje van de voorspelling hierboven namelijk de orkestratie. Een team met fysieke vakidioten heeft tenslotte vaak ook een goede voorzitter / dirigent nodig om de boel samen tot een goed geheel te laten komen. In 2025 zullen we naar ons idee meer vertrouwen krijgen in dit soort systemen en hier meer op gaan inzetten. We zien dit al bij de grotere partijen, maar ook voor de kleinere partijen zal dit met en met relevanter worden om in te zetten.
17: Meer nadruk op multimodaliteit
Zo’n multi agent system is er natuurlijk niet alleen voor tekst. Soms moet er in zo’n systeem meer gebeuren zoals het overweg kunnen met audio, video, afbeeldingen of zelfs complexe computerbedieningen. Dit samenspel zal in 2025 steeds duidelijker de meerwaarde laten zien. Denk aan Project Astra van Google, besproken in onze vorige nieuwsbrief, dat video- en omgevingsinformatie kan verwerken. Hiermee ontstaan compleet nieuwe toepassingen, bijvoorbeeld voor mensen met een beperking. In de bedrijfswereld kunnen multimodale agents veel rijkere ondersteuning bieden dan tekst-alleen. Wil je meer weten over hoe AI vision je allemaal kan helpen in je werk en hoe dit in agents kan landen lees dan hier wellicht zet het je al aan tot creatieve ideeën en/of nodig ons een keer uit voor training of een consult. Wij zijn bezig met een agent readiness scan waarin we meekijken met je of jouw afdeling of team er al klaar voor is een agent in te zetten in jouw processen.
18: Meer academisch en open-source onderzoek naar agents
Net zoals bij generatieve AI gaat er een stortvloed aan mensen in zowel de academische wereld, open-source community en het bedrijfsleven focussen op agents. Dit zal alleen maar fungeren als versneller van de ontwikkelingen. Daar waar LLM’s snel groeiden dankzij deze gezamenlijke inspanning, zal diezelfde researchkracht nu mede worden ingezet om agents te verbeteren en nieuwe soorten agents te realiseren.
19: Nieuwe interfaces, standaarden en protocollen
Agents die een computer besturen zoals een mens dat doet, werken nu vaak onhandig. Het is duur en niet altijd effectief. In 2025 komen we mogelijk met nieuwe manieren waarop agents systemen aansturen of samenwerken. Denk aan:
Nieuwe API’s en protocollen – Hoe ‘praat’ een agent met software of andere agents?
Machine-readable feedback – Minder menselijke foutmeldingen, meer typen aan data die agents direct kunnen interpreteren.
Open vs. gesloten ecosystemen – Of bedrijven gaan ‘hun’ agenten afschermen, of juist openstellen om breed samen te werken.
20: Meer investeringen in agent-benchmarks
Nu al is de vraag hoe je de prestaties meet van taalmodellen. Er zijn diverse soorten benchmarks bedacht en in gebruik en soms zien we door de bomen het bos niet meer omdat in de ene benchmark het ene model net iets beter presteert en in de andere het ander. Hoe gaan we de prestaties van agents meten? Dat vraagt om nieuwe benchmarks die verder gaan dan een simpel scoringssysteem zoals we dit nu bij de taalmodellen vaak zien. Agents hebben namelijk multi-step reasoning en kunnen end-to-end taken ondersteunen. We zien al eerste voorbeelden, zoals de SWE-benchmark voor software-engineering en onderzoeksbenchmarks voor AI-onderzoekstaken. Deze metingen gaan zeer relevant worden om te bepalen welke agent voor welke taak het meest geschikt zijn en ook hier zien we expert agents.
21: Ontstaan van agent-specifieke LLM’s
Agents stellen andere eisen aan hun onderliggende modellen. Zo hebben ze meer focus op langdurige planning, contextmanagement en multi-step reasoning dan een algemene chatbot. Daardoor ontstaat er ruimte voor experts modellen (SLMs, LLMs) die specifiek ontwikkeld zijn om agenten van ‘hersenen’ te voorzien zodat die op kwalitatief hoog niveau mee kan spelen. De expertmodellen gericht op functies, rollen en taken waar we afgelopen jaar in diverse organisaties mee bezig waren spelen hierin een belangrijke rol. We gaan wellicht zien dat één agent meerdere van dergelijke expert modellen kan gebruiken. Den dan aan bijvoorbeeld een slim ‘planningsmodel’ voor de strategie en een kleiner nog specifieker en sneller model voor de uitvoerende taken. Zeker in verticale toepassingen, toepassingen voor specifieke behoeften of voor een specifieke rol/ groep mensen zoals bij gemeenten aan de balie gebruikt wordt, planningssoftware, HR software, project en programma management etc. biedt dit enorme kansen.
DEEL 3 – INVESTERINGEN EN DE MEDIA
22: Grote VC-investeringen in agent-bedrijven
Gezien alle bovenstaande is het ook niet meer dan logisch dat in 2025 durfkapitaalinvesteringen massaal naar agent-startups en -producten zullen stromen. Iedereen die mee wil spelen zal het woord “agent” gebruiken in persberichten en earning calls. Hoewel sommige bewegingen puur buzz zijn, zit er ook een kern van waarde en waarheid in. Agents kunnen daadwerkelijk nieuwe functies ontgrendelen of bestaande processen drastisch verbeteren.
23: Zomerdip – media roept “het is overhyped”
Bij de introductie van Open-AI’s ChatGPT was er enorme aandacht die medio 2023 ineens een zomerdip gaf. Media die eerst veel er over schreven zwakte het ineens allemaal af en begonnen te zeggen dat AI niet aan de verwachting voldeed, het lang niet zo goed presteerde etc. Dat maakt dat sommigen de urgentie kwijt raakten. Onze verwachting is dat dit ook in 2025 plaats zal gaan vinden rondom de agents. Media, bloggers, LinkedIn posts van mensen die zeggen dat agents hun verwachtingen niet waarmaken. Wij zien dit slechts als correctie van de hype. Vaak is dit omdat mensen in zee zijn gegaan met partijen die algemene toepassingen leveren, Self-proclaimed kenners, key-note speakers, trainers in AI die regelmatig puur en alleen focussen op de algemene online toepassingen etc. De echte waardeontwikkeling van agents, zeker in bedrijven, zal echter gewoon door lopen en daar waar de organisaties doorzetten leiden tot verlichting in werk.
24: Agents en AGI-discussies raken meer verstrengeld
Agents en de recente prestaties van LLM foundation models (zoals OpenAI’s O3 die hoog scoort op menselijke benchmarks) brengen de vraag rondom Artificial General Intelligence (AGI) weer volledig in het zicht. Dit soort vrijwel zelfredzame AI-systemen komen stap voor stap dichterbij. Hoewel we nog altijd naar verwachting geen AGI zullen gaan zien in 2025 (de algemene verwachtingen zijn nog steeds dat dit 2027 ergens gaat komen) zullen de discussies zullen ongetwijfeld daar zijn. Dit is mede omdat agent-technologie autonoom gedrag duidelijker maakt. Praktisch gezien blijft de focus voor ons in ieder geval op wat agents écht voor ons kunnen doen, meer dan op de vraag “Zijn we bij AGI?”
25: 2026 wordt nog belangrijker voor agents dan 2025
Tot slot rondom de agents zal, ondanks grote vooruitgang in 2025, dit niet het grootste jaar nog zijn voor agents. In veel organisaties zijn de Expert Modellen en grotere taalmodellen nog niet eens tot een voldoende inzet gekomen en wordt er net pas gestart met pilots. Wat we daarom in 2025 zullen zien is dat bedrijven gaan starten met pilots, ervaringen opdoen en ontdekken welke functies het meest geschikt zijn om te automatiseren. In 2026 zien we daarna naar verwachting de eerste grootschalige uitrol van agenten in diverse bedrijfstakken. Die organisaties die de juiste basis in 2025 leggen – technische infrastructuur, governance en nieuwe samenwerking tussen mens en agent – zullen dan daarmee de voorsprong pakken.
DEEL 4 – Bredere inzichten
25: Kleinere modellen nemen de volgelvlucht
Kleinere modellen zijn eenvoudiger te finetunen, leveren vaak kwalitatief beter werk, werken prima samen, zijn doorgaans op den duur goedkoper, duurzamer te bevragen en meer. We verwachten dat de vraag naar dergelijke modellen komend jaar dan ook sterk zal gaan toenemen ook als het nog geen agents zijn, want vraag je eens af hoeveel waarde die grote modellen nu eigenlijk toevoegen in een bepaalde context. Het is proberen met een olifant een mug te doden, het lukt je waarschijnlijk wel zo ongeveer (als ie niet is neergestort voor die de mug raakt) maar de nevenschade is een stuk groter dan het doel wat je ermee trachtte te bereiken. De kwaliteit is daardoor links of rechtsom toch minder.
27: Multimodaliteit
Velen van ons praten nog veel over ChatGPT, Taalmodellen, parameters etc. maar de techologie is breder zoals we net al zagen met agents. AI is echt een brede containerterm wordt komend jaar met o.a. die agents nog veel breder. Daar waar we het als we het nu over AI hebben vaak Generatieve AI bedoelen zoals tekstjes maken met Mistral.AI, Claude of ChatGPT of plaatjes met Midjourney of DallE. Nu moeten we al steeds meer en meer gaan zeggen of het maken van Video’s, Muziek, Robotica en Agents ofwel het volledig kunnen kunnen integreren in elke organisatie maar zonder mensen het wordt nu steeds breder en komend jaar zal het ons AI domein nog verder verbreden. De modellen in samenhang wordt nu dus nog stukken breder dan velen al dachten of aan zagen komen.
De meeste van jullie als jullie trouw lezen zagen dit misschien wel al aankomen vanuit onze diverse nieuwsbrieven maar de brede bevolking zal dit meer en meer de ogen doen openen. Je kan het echt bijna zien gebeuren, zelfrijdende Auto’s van Tesla op X, van Waymo op Google’s Gemini. Het klinkt gek maar deze ontwikkelingen zijn vrij logisch zoals we in onze volgende voorspelling zullen laten zien.
28: Wereldmodellen
Er wordt hard toegewerkt naar wereldmodellen in 2025. Een beweging die al in gang gezet is maar door de kaarten die partijen als X en Google in handen hebben. De diversiteit in data (zoals de videodata die de auto’s van Tesla, BYD, Waymoo e.d. verzamelen) zij de bouwstenen voor wereldmodellen. Een wereld model is namelijk een interne representatie die een AI-systeem gebruikt om de wereld om zich heen te begrijpen en voorspellen door patronen te herkennen en voorspellingen te doen. Deze modellen zijn belangrijk omdat ze veel complexere taken kunnen uitvoeren zoals een volledig gesprek voeren en de context begrijpen maar ook een robot die daardoor beter in zijn omgeving kan navigeren en objecten kan manipuleren. Deze wereldmodellen brengen ons ook een stuk dichter bij AGI.
Als we het bij onze trainingen en lezingen hebben over de zelfrijdende auto krijgen we vaak opmerkingen te horen over dat het een belofte is die al tientallen jaren speelt en er nog steeds geen is. Wij geven dan geregeld aan dat ze er al zijn, ze rijden al in Amerika, er rijden in NL op proeflocaties al bussen en het wordt langzaam geschaald over de wereld. Het is dus al breder dan enkel Amerika. Argumenten dat het in Amerika vrijwel enkel mooi weer is dus Auto’s niet in kunnen spelen op situaties hier, de steden zijn opgezet als boter kaas en eieren velden e.d. gaan dus steeds minder op. Ze gaan nu ook naar Tokio en andere steden. Dit schaalt want Tokio heeft een andere cultuur. Deze auto’s moeten gaan reageren op onze menselijke irrationaliteit die vaak cultuur afhankelijk is want daar waar ze in Duitsland keurig wachten voor een stoplicht loopt in steden als Amsterdam iedereen door het rood. De AI software moet dus ook cultuur aspecten mee kunnen nemen.
De gang van Amerika naar andere landen als Duitsland (pilots van Mercedes) en Tokio is daarmee dus ook een belangrijke. Temeer omdat bedrijven als Waymo daarmee zeggen dat ze die cultuurstap aandurven. Het is niet zo dat de auto’s daar direct out-of-the-box rijden daar is meer culturele data voor nodig die ze waarschijnlijk inkopen. Maar dat ze dit doen toont dat ze hoge verwachtingen hebben bij de mogelijkheid dat systemen uit Amerika snel omgetraind kunnen worden naar andere landen en steden.
Dit kan dan ook weer ingezet worden in robotica zoals de Humanoids waaraan heel hard gewerkt wordt.
29: Humanoids & Robotica versnelling
De eerste humanoids rollen eind 2024 langzaam ‘van de band’. Mocht je al interesse hebben en een slordige 25.000 euro op de plank hebben liggen dan kan je er al een aanschaffen. Maar in Amerika worden fabrieken uit de grond gestampt voor de massaproductie van 10.000en humanoids. We grappen ook vaak dat als je wilt gaan investeren dan is dit waarschijnlijk de volgende beste het aantal robots dat bij Amazon werkt zat in 2023 al op zo’n 750.000 stuks en Tesla zet in op de verkoop van menselijke robots vanaf 2026. Dit maakt ook dat het steeds logischer zal worden dat robots, robots zullen gaan bouwen en AI’s die andere AI’s kunnen gaan maken.
Een voorspelling die we ook makkelijk aandurven want o.a. Tesla is van plan om in 2025 te beginnen met de productie van Optimus-robots in kleine aantallen voor intern gebruik in de eigen fabrieken. Momenteel werken er zelfs al 2. We hebben nog geen video’s gevonden van fabrieken waar er al tientallen of 100 van deze samen in een fabriek werken maar verwachten dat we die in het komende jaar, jaren wel langzaam zullen zien komen. Als is het dan wellicht nog in de vorm van Amerikaanse smuck / fake dat een beeld schetst van iets dat nog waarheid moet worden zoals Elon Musk dit ook vaak doet.
30: Video Avatars
Video avatars zullen in 2025 ook meer mainstream gaan worden. Wat je nu ziet met NotebookLM dat je kan terugpraten, zie het als inbellen’ in de podcast die NotebookLM maakt van jouw informatie dat zullen we ook meer en meer gaan zien in de dagelijkse praktijk. Ethan Mollick liet het al zien in deze onderstaande video. Je ervaart absoluut nog dat het een AI is maar de kwaliteit zal, mede ook door de verdere vorming van de wereldmodellen, snel toenemen.
Je kan hierdoor straks 1 op 1 calls doen met je favoriete persoon zoals een influencer of BNer. Dit soort dingen zullen maken dat het meer mainstream wordt voor de gemiddelde Nederlander / Europeaan. Andere, wellicht meer logische plekken waar je dit dan tegen kan komen is in klantcontact centers of als interactieve spelshows. We herinneren ons nog de X-box met de camera erbovenop die zag waar je stond en wat je deed, als je dit doortrekt en een camera op je tv hebt dan kan je interactieve Game-shows maken waarbij de host van je favoriete show jou en je vrienden in de spelsetting betrekt en ook daadwerkelijk reageert op wat je zegt of doet en het spelverloop navenant daarop voortborduurt. Een soort Hitster spel maar dan met Video. Dit maakt ook dat AI gegenereerde content normaler zal worden en wellicht ook doordat het meer aansluit bij onze behoeften verkozen word boven het echte werk.
31: AI Content wordt hoger gewaardeerd
We zien dit al in enkele van onze AI opdrachten waar we AI inzetten. De mensen die samen met de AI werken preferen datgene wat de AI genereerd in kwaliteit, snelheid e.d. boven dat wat mensen produceren. Het wordt dus niet alleen meer geaccepteerd maar het wordt ook geprefereerd. Voordat dit iedereen zal gaan bereiken zal mogelijk nog even duren. Er zijn nog wat show pony’s nodig om hierin mensen echt mee te nemen. Maar langzaam maar zeker kan je er op gaan wachten dat Nieuwsselecties e.d. meer en meer via AI zullen komen. Bijvoorbeeld samenvattingen van nieuwsgebeurtenissen ipv hele artikelen of een combinatie van diverse artikelen om je een breder beeld te geven in je app op je telefoon. Zo kan je je ook voorstellen dat je een samenvatting van het nieuws van de afgelopen week kan krijgen en daarbij ook een AI gegenereerde video en/of podcast zodat je kan kiezen hoe je de informatie consumeert. Zo mainstream is het nog niet maar in 2025 gaan we zeker meer zien dat datgene dat door AI gegenereerd wordt langzaam in bepaalde velden meer en meer gewaardeerd gaat worden door mensen dan wat een collega gemaakt heeft. De human in de loop zal voor velen echter nog wel belangrijk zijn. Hoewel we ook verwachten dat dit in veel gevallen niet zomaar zal verdwijnen zal in bepaalde situaties zeker steeds minder Human in te loop zijn.
32: Het jaar van de Humanoids
zoals 2023 het jaar werd van OpenAI’s Chat GPT verwachten we dat 2025 het jaar van de Humanoids zal worden. We verwachten aanzienlijke vooruitgangen op dit gebied met nieuwe generatie robots bij ondermeer Boston Dynamics, Tesla, Investeringen vanuit NVIDIA en toenemen de concurrentie doordat meer bedrijven zich op Humanoids gaan richten. Hoewel Humanoids nog wel even kostbaar zullen blijven verwachten we ook stappen in de betaalbaarheid.
Aan de hand van deze ontwikkelingen is duidelijk dat 2025 een jaar van experimenten en pilots wordt, waarin organisaties de rol van AI-agents in hun processen, producten en cultuur stap voor stap gaan uitproberen. Tegelijkertijd zien we dat de echte doorbraak voor veel bedrijven waarschijnlijk pas in 2026 komt, wanneer de vroege lessen uit 2025 tot grootschalige uitrol kunnen leiden.
Heb je vragen of wil je van gedachten wisselen over AI-strategie en agent-implementaties? Aarzel niet om contact met ons op te nemen. We hopen je in de volgende nieuwsbrief opnieuw te inspireren—op naar een toekomst waarin mens en agent sámen van toegevoegde waarde zijn!